Malapit sa isang ilog ang pinaghukayan na nasa gitna ng bakawan. Photo: Eli J Obligacion |
Dalawang pinaghukayan para sa yaman
One day isang araw may nagyayaya sa akin sa isang medyo
liblib na lugar, walang naninirahan pero malapit sa tabing-dagat. Di kalayuan
sa lugar na ito ay may pagkamalalim pero makipot na ilog ang dumadaloy, mga 80 metro ang
layo mula sa kinatatayuan namin at iyon mismo ang bunganga papuntang
dagat.
Ang sabi sa akin ng matandang lalaking nagyaya ay sa kanila
mismo ang loteng iyon. May ituturo daw siya sa akin na mga nakasalansang batong
hinaluan ng semento, at kuwadrado ang hugis nito.
Hindi lamang daw siya nakatitiyak na makikita namin ito
kaagad dahil ito raw ay nakalubog sa tubig lalo na kapag taib at nasa bandang gitna
pa ng isang bakawan. Nakadagdag nga raw
sa kanilang pagtataka at hindi nila lubos-maisip kung bakit may ganitong bagay
sa bahaging ito ng kanilang lupain na namana nila sa kanilang mga ninuno.
Nang nakarating kami malapit sa lugar, aniya ay “naku
makikita siguro natin dahil taghibas pala ngayon”.
Sa madalit-salita, nakita nga niya ang lugar sabay nagulat
at nagdeklarang “Ito yun, pero may nakapaghukay na pala, ito o”, sabay turo niya
sa mga tatlong talampakang hukay sa aming harapan. “Sino kaya iyon? May nahukay
kaya?”, aniya.
Wala akong sagot sa tanong niya. Ilang taon na rin naman aniya
na hindi niya nabisita ang partikular na lugar na iyon para mag-inspeksiyon. Sa
isang banda, iniisip ko na napakababaw naman yata ng hukay para may makuha doon
ang sinuman, pero di naman ako sigurado dahil wala pa akong naging karanasan sa
paghuhukay ng mga bagay. Pero gulat na gulat siya sa nakita niyang may
nakiaalam na pala sa lugar na iyon.
Ito ang bumungad sa aming hinukay ng sino mang maagap o maaagap na nauna. Photo: Eli J Obligacion |
Yung isa pa
May isa pang ebidensya ng paghuhukay kung saan
ako dinala ng matandang lalaking nagsama sa akin para daw makita ko rin.
Mag-iisat kalahating dekada na ng may dalawang malalaking gusi na may mga laman
ang nahukay dito ng mga treasure hunters.
May mga nakaalam at nakakita sa pagbubuhat ng mga gusi, at
walang nagtangka sa mga humukay na itago ang kanilang ginawa sa paghibon ng
malalim na hukay. Kayat hanggang ngayon ay naroroon pa rin ang hukay,
ginapangan na ng mga cadena de amor.
Sadyang malalim ang hukay sa isang ito. Iniwan na lamang matapos makuha ang dalawang malalaking gusi na may mga laman. Photo: Eli J Obligacion |