Panawagan ng Marinduqueño sa ika-23 Anibersaryo ng Mine Spill sa Boac River

PANAWAGAN SA MGA PINUNO NG LOKAL AT NASYUNAL NA PAMAHALAAN:

1.  Tuluyan ng maideklara ang buong lalawigan ng Marinduque na mining-free zone;

2.  Agarang maisampa ang kaso ng Pamahalaang Panlalawigan laban sa Placer Dome/Barrick Gold sa bansang Canada;

3.    Magsagawa ng malawakang pagsusuri sa kalusugan at kapaligiran sa mga apektadong pamayanan sa lalawigan;

4.   Maglagay ng mga footbridges at mga babala sa mga ilog at dagat na kontaminado ng nakalalasong kemikal upang maiwasan ang malawakang pagkakasakit ng mga residente sa Boac, Mogpog at Sta. Cruz. 

5.    Isagawa ang rehabilitation ng ilog ng Boac at ilog ng Mogpog gayundin ang Calancan Bay upang unti-unting maisaayos at muling mapakinabangan ng mga mamamayan.   

MARINDUQUE COUNCIL FOR ENVIRONMENTAL CONCERNS              San Miguel Street Barangay Mataas na Bayan, Boac, 4900 Marinduque, the Philippines ' (06342)332-0229 7 macec.secretariat@yahoo.com

                                         

PAHAYAG NG PANININDIGAN AT PANAWAGAN NG MARINDUQUEÑO SA IKA-23 TAONG ANIBERSARYO AT PAGGUNITA SA PAGBULWAK NG BASURANG-MINA SA ILOG NG BOAC

Marso 24, 1996. Dalawamput-tatlong (23) taon na ang nakakaraan nang mangyari ang pagbulwak ng basurang-mina ng Marcopper sa ilog ng Boac. Tinatayang 1.6 milyong metro kubiko ng nakalalasong basurang-mina ang pumuno sa 26 kilometrong kahabaan ng ilog-Boac mula sa Tapian Pit na ginawang mine tailings disposal ng Marcopper/Placer Dome sa panahon ng kanilang mining operation. Ang trahedyang ito ay naitala bilang isang pinakamalaking trahedyang pangkalikasan sa kasaysayan ng pagmimina sa Pilipinas at sa buong mundo.  Sa pagtagas ng basurang mina ay halos limanglibong (5,000) pamilya na umaasa sa agrikultura ang labis na naapektuhan. Hanggang sa ngayon ay walang nangyaring rehabilitasyon dahil iniwan na lamang ng Marcopper/Placer Dome ang kanilang responsibilidad na linisin ang ilog-Boac at maging ang ilog ng Mogpog at Calancan Bay na nauna ng naapektuhan ng dahil sa pagmimina.

Dahil sa kawalan ng rehabilitasyon ay patuloy ang pagkalason at pagkasira ng kapaligiran at dumadami din ang mga nagkakasakit dulot ng heavy metal contamination batay sa mga pagsusuri ng Department of Health (DOH) sa 3 bayang apektado: Mogpog, Boac at Sta. Cruz. Ang iniwan nilang mga dam, open pit at iba pang estruktura ay patuloy ding nagbibigay ng pangamba sa mga mamamayan na maulit muli ang mga sinapit na trahedya.

Mahabang panahon nang nananawagan ang mga mamamayan sa mga kinauukulan na makamit ang hustisyang pangkapaligiran at tuluyang pagdeklara ng lalawigan na sarado na sa pagmimina batay na rin sa sumusunod na kadahilanan:

1.      Halos 3 dekada ng nagdusa ang lalawigan sa mapaminsalang operasyon ng pagmimina at sadyang maliit lamang ang isla ng Marinduque at hindi sapat ang carrying capacity nito upang balikatin pa ang mga basurang-mina at iba pang kasiraan kapag magpapatuloy pa ang operasyon ng anumang uri ng pagmimina;

2.      Maliban sa mga panganib na dulot ng mga abandonadong estruktura ng Marcopper ay mataas din ang pagkalantad ng ating lalawigan sa mga natural hazards tulad ng mga sumusunod:

§  Pangpito mula sa sampung probinsya na natukoy ng DENR na prone to landslide;

§  Daanan ng lindol, Central Marinduque Fault at 93% ng populasyon ng Marinduque ang expose dito;

§   Pangatlo sa may pinaka-kalbong kagubatan sa Pilipinas;

§   Daanan ng bagyo at ng iba pang pagsama ng panahon; 

§  May mataas na peligro sa pagbaha at isa sa mga lugar na maaring maapektuhan ng pagbabago ng panahon (climate change) 

 

3.      Hindi lang po ninanais ng mga mamamayan na maibalik sa dati ang mga nasirang kalikasan dulot ng pagmimina, higit sa lahat ay nais din po naming protektahan ang mga natitira pang likas-yaman ng ating lalalawigan na dapat pag-ingatan kabilang na ang  Marinduque Wild-Life Sanctuary (MWS) na idineklara ng Kongreso bilang Protected Area (Republic Act No. 11038) na sa ngayon ay maraming ng samot-saring buhay ang naitala at  pinagkukunan ng daloy ng tubig ng maraming pamayanan;

4.   Mayaman din ang ating lalawigan sa pangisdaan at kabilang tayo sa Verde Island Passage (the Center of the Biodiversity in the World), kaya’t nararapat lamang na proteksyunan laban sa mga polusyon na dulot ng pagmimina. Maraming ding mga pulo at magagandang tanawin na dapat ding pag-ingatan at pagyamanin sa ating lalawigan upang patuloy itong mapakinabangan ng susunod na henerasyon;  

5.      Nang dahil sa pagbulwak ng basurang-mina, ay naitatag ang Marinduque Council for Environmental Concerns (MACEC) na pinangunahan ng namayapang Obispo Rafael Lim, unang Obispo ng Diyosesis ng Boac, noong Hulyo 27, 1996, apat na buwan makaraan ang pagbulwak ng basurang-mina at hanggang ngayon ay patuloy ang adbokasiya at mga kampanya upang itaguyod ang pangangalaga sa kapaligiran at hustisya sa mga biktima. Maraming pagkakataon na naipakita ng mga Marinduqueňo ang pagkakaisa kaya’t marami tayong napagtagumpayan at nararapat nating ipagpasalamat at bigyan ng natatanging pagkilala lalot higit ang mga naging tagapangunang tagapagtanggol sa pagtataguyod ng kapakananan ng ating kapaligiran tulad ng mga sumusunod:

5.1.Noong 2003, pinangunahan ng namayapang Obispo Joey Oliveros, pangalawang Obispo ng Diyosesis ng Boac ang unang Diocesan Synod sa panahon ng selebrasyon ng ika-25 taong pagkakatatag ng Diocese ng Boac kung saan napagtibay ang mga Dekreto ng Diyosesis. Sa ika-6 na Dekreto sa Katarungan isinasaad na “magkaroon ng patuloy at malawakang kampanya hinggil sa wastong pangangalaga sa likas na yaman at kalinisan ng kapaligiran, at tahasang pagtutol na may matibay na paninindigan sa anumang uri ng malakihang (open pit, underground, etc.) pagmimina at iba pang katulad na industriya at gawaing may malubhang epekto sa kapaligiran o ekolohiya ng lalawigan”.  Ang dekretong ito na ipinatutupad ng Diyosesis sa pangunguna ng Obispo at ng mga kaparian ang isa sa matibay na batayan ng MACEC bilang church-based organization sa mga kampanya laban sa pagmimina at anumang proyekto na maaring makasira ng kapaligiran.

Noong Agosto 10, 2015, nagpalabas ng isang circular letter ang Diyosesis ng Boac sa pangunguna ng Obispo Marcelino Antonio Maralit, Jr.  na nag-aatas na basahin sa mga misa sa panalangin ng bayan ang 2 kahilingang ito:

a)    Para sa ikasusulong ng hangarin nating maisabatas na maideklara ang buong Marinduque bilang lalawigang mahigpit na tumututol at nagbabawal sa anumang uri ng pagmimina, at

b)      Para sa pagkakamit ng hustisyang pangkalikasan at panglipunan, nawa ang mga pinuno ng pamahalaang panlalawigan ng Marinduque ay magkaroon ng sapat na lakas at inspirasyon na maging determinadong ipagpatuloy na isulong ang mga kaso laban sa Marcopper/Placer Dome/Barrick Gold

5.2.Noong Oktubre 28, 2005 ang Pamahalang Panlalawigan sa pamamagitan ng ika-10 Sangguniang Panlalawigan ay idineklara ang Fifty (50) year large scale mining moratorium sa lalawigan (Resolution No. 379 s 2005). Naging consistent ang Sangguniang Panlalawigan sa pagpapatupad ng moratorium sapagkat ito ay matapat na itinaguyod ng mga sumunod hanggang sa kasalukuyang ika-14 Sangguniang Panlalawigan (Resolution No. 13 s 2016). At ito ay suportado ng katulad na mga resolusyon ng limang (5) bayan at nakararaming bilang ng mga barangay sa buong lalawigan.       

5.3.Hiniling din natin sa ating mga naging representative lalawigan sa Kongreso na maideklara ang lalawigan bilang “no go zone” for mining. Isang panukalang batas ang isinulong ng dating Rep. Gina Reyes – House Bill No. 5566 “An Act Declaring Province of Marinduque a Mining-Free Zone” na inaprobahan ng 16^th Congress noong Agosto 24, 2015 at naisumite sa Senado noong Agosto 27, 2015 subalit kabilang sa iba pang lalawigan na may ganitong panukalang batas ay hindi rin tuluyang naaprubahan bilang isang ganap na batas. Kaugnay nito, dalawang katulad na panukalang batas din ang isinumite nina Marinduque Rep. Lord Allan Jay Q. Velasco (House Bill No. 6336) at MATA Party List Rep. Tricia Q. Velasco – Catera (House Bill No. 6384) upang maaprubahan ng 17^th congress. Sa kasalukuyan, ay patuloy natin itong sinusuportahan sa pamamagitan ng signature campaign upang maging isang ganap na batas. 

5.4.Patuloy din nating sinusubaybayan at sinusuportahan ang mga kasong nai-file laban sa Marcopper/Placer Dome/Barrick Gold sa Municipal Trial Court, Regional Trial Court at sa Supreme Court upang mapanagot ang mga kompanya at makamit ang karampatang hustisya. 

Ngayong ika-23 anibersaryo at paggunita sa pagbulwak ng basurang-mina at sa ating pakikiisa sa World Water Day at Philippine Water Week ay nais po naming bigyan diin ang mga sumusunod na panawagan sa kasalukuyan at sa mga susunod na magiging pinuno ng ating lokal at nasyunal na pamahalaan:

1.      Tuluyan ng maideklara ang buong lalawigan ng Marinduque na mining-free zone;

2.     Agarang maisampa ang kaso ng Pamahalaang Panlalawigan laban sa Placer Dome/Barrick Gold sa bansang Canada;

3.     Magsagawa ng malawakang pagsusuri sa kalusugan at kapaligiran sa mga apektadong pamayanan sa lalawigan;

4.  Maglagay ng mga footbridges at mga babala sa mga ilog at dagat na kontaminado ng nakalalasong kemikal upang maiwasan ang malawakang pagkakasakit ng mga residente sa Boac, Mogpog at Sta. Cruz. 

5.      Isagawa ang rehabilitation ng ilog ng Boac at ilog ng Mogpog gayundin ang Calancan Bay upang unti-unting maisaayos at muling mapakinabangan ng mga mamamayan.   

 Bilang patunay sa aming mga paninindigan at panawagan, kami ay nagkaisa na ilakip ang attendance sa ika-23 anibersaryo at paggunita sa pagbulwak ng basurang-mina sa ilog ng Boac na isinagawa ngayong ika-24 ng Marso 2019 sa Boac Covered Court, Boac, Marinduque